Środowisko pracy w przemyśle często jest zanieczyszczone przez pyły lub gazy. Aby skutecznie zabezpieczyć się przed drażniącym lub toksycznym działaniem zanieczyszczeń powietrza należy stosować odpowiednie środki ochrony dróg oddechowych. Wszystkie prezentowane produkty posiadają znak bezpieczeństwa „B" Centralnego Instytutu Ochrony Pracy.

Wybór właściwego środka

Czy istnieje ryzyko niedotlenienia?
Jeżeli pomiar stężenia tlenu nie został dokonany i istnieją powody, by przypuszczać, że może powstać niedobór tlenu (np.: w studniach, zbiornikach, cysternach) lub gdy pomiar został dokonany, jednakże poziom tlenu wynosi mniej niż 20% - wówczas nie można używać filtrów.

Jakie niebezpieczne substancje występują w środowisku?

• czy są to ciała stałe czy gazy?
• jakie jest stężenie środka szkodliwego na stanowisku pracy?

Czas pracy

Czas pracy ze środkami ochrony dróg oddechowych jest ograniczony ze względu na wyposażenie, np. ilość powietrza w butli, czy też, jak w przypadku stosowania filtrów, gdy zanieczyszczenia są tak silne, że działanie ochronne filtrów zostaje ograniczone do kilku minut.

Przeciążenie pracą

Wzrastające przeciążenie powoduje w większości przypadków zwiększenie oporów przy oddychaniu. Środki filtrujące są przykładem środków ochrony o podwyższonym oporze oddechu wprost proporcjonalnym do wzrastającego przeciążenia pracą. Wspomagane wentylatorem znacznie ułatwiają pokonanie oporu oddechowego, zaś środki wspomagane sprężonym powietrzem znoszą go całkowicie.

Czynniki klimatyczne

Ekstremalnie wysoka lub niska temperatura ma zły wpływ na organizm ludzki oraz na sprzęt ochronny. Sprzęt filtrujący z zasilaniem bateryjnym będzie miał krótszy okres użytkowania w niskich temperaturach. Okres przydatności filtrów przeciwgazowych może ulec zmianie pod wpływem skrajnych temperatur lub podwyższonej wilgotności powietrza.

Widoczność i swoboda ruchów

Maski zakładane na twarz ograniczają w pewnym stopniu widoczność i bezpieczeństwo oraz zawężają pole widzenia, zwiększając ryzyko potknięcia się i upadku. Sprzęt filtrujący i aparaty powietrzne przenośne wpływają minimalnie na swobodę ruchów. Aparaty zasilane powietrzem z zewnątrz za pomocą przewodów niosą ryzyko zaklinowania się tego przewodu, podczas gdy sprzęty łączone wężem zmniejszają swobodę poruszania się i zwiększają ryzyko np. utkwienia węża w maszynach będących w ruchu.

Konieczność porozumiewania się i inne ochrony

Wmontowane membrany głosowe w maskach pełnych ułatwiają komunikację pomiędzy pracownikami. Jeżeli środek ochronny dróg oddechowych przykrywa także inne części ciała, np. oczy, musi być zbadane, czy stanowi dostateczną ochronę oczu do danego typu pracy. Takie same kryteria obowiązują dla środków ochrony słuchu. Jeżeli nie znamy stopnia ryzyka, powinniśmy wybierać taki środek ochronny, który daje najwyższe bezpieczeństwo, z reguły w formie aparatu oddechowego zasilanego z butli powietrznych lub instalacji sprężonego powietrza.

Typy środków ochrony dróg oddechowych

Filtry krótkoczasowe

Właściwości ochronne tych filtrów są uzależnione w dużej mierze od materiału, z którego zostały wykonane. Powietrze przepływa przez materiał filtrujący podczas wdechu. Powietrze wydychane przechodzi przez materiał filtrujący lub przez zawór wydechowy. Zakrywają usta i nos.

Półmaski

Wdychane powietrze przepływa przez jeden lub kilka filtrów w masce, natomiast wydychane przez zawór wydechowy. Kiedy filtry są zużyte, należy dokonać ich wymiany na nowe i umocować na masce. Półmaska przykrywa brodę, usta i nos.

Maski pełne

Przepływ powietrza taki sam jak w półmaskach. Maska przykrywa brodę, usta, nos i oczy. Maski pełne posiadają często standardowy gwint dla różnych filtrów i pochłaniaczy.

Środki ochrony dróg oddechowych wspomagane wentylatorem

Wdychane powietrze jest tłoczone przez wentylator (przez jeden lub kilka filtrów) do hełmu, części twarzowej lub kaptura. Wentylator zasilany jest z reguły z baterii. Powietrze wydychane przepływa przez zawory wydechowe.

Środki ochrony dróg oddechowych zasilane powietrzem

Powietrze do oddychania pobierane jest z sieci (lub z przenośnej butli) i doprowadzane przez wąż do maski pełnej, kaptura, względnie do półmaski. Osobny filtr jest wymagany w celu oczyszczenia powietrza, zanim dojdzie ono do aparatu oddechowego. Strumień powietrza może być stały albo regulowany wg potrzeb.

ZAPAMIĘTAJ!

  Skuteczność środków ochrony dróg oddechowych na bazie filtrów jest zawsze uzależniona od zewnętrznych warunków środowiskowych, natomiast działanie ochronne przenośnych aparatów zasilanych powietrzem jest niezależne od warunków środowiska, co sprawia, że za pomocą tych ostatnich osiągniemy największą z możliwych ochronę dróg oddechowych. Mogą one bowiem być używane podczas akcji w środowiskach, gdzie stężenie substancji niebezpiecznych jest nieznane lub skrajnie niekorzystne (z niedoborem tlenu).

OCHRONA PRZECIWPYŁOWA

Pyły - cząstki stałe, przy rozmiarach cząstek †5 μm należy chronić układ oddechowy;
Aerozol - zawieszenie cząstek stałych, ciekłych lub stałych i ciekłych w powietrzu (aerozole stałe i ciekłe);
Dymy - drobne cząstki stałe od 1 μm do 0,1 μm zawieszone w powietrzu, czyli aerozole stałe powstające w wyniku obróbki cieplnej;
Dymy spawalnicze - skutek wrzenia i parowania metalu, który utlenia się w powietrzu i przechodzi w stały stan skupienia, tworząc małe cząstki.

Dodatkowe oznaczenia:

S - (solid) - cząstki stałe
SL - (solid liquide) - cząstki stałe i ciekłe
D - zatkanie pyłem dolomitowym
NDS - najwyższe dopuszczalne stężenie

OCHRONA PRZECIWGAZOWA

Pary - powstają w wyniku parowania substancji ciekłych
Gazy - powstają w wyniku reakcji chemicznych