Proces czyszczenia i przygotowania powierzchni to kluczowy etap poprzedzający wszelkie operacje technologiczne, w których istotna jest adhezja — np. klejenie, spawanie, lakierowanie, cynkowanie czy nakładanie powłok ochronnych. Od jakości tych procesów zależy trwałość i niezawodność połączeń oraz odporność na czynniki środowiskowe.

Co oznacza przygotowanie powierzchni?

Przygotowanie powierzchni to szereg zabiegów mechanicznych, chemicznych lub fizykochemicznych, które mają na celu nadanie powierzchni odpowiednich właściwości topograficznych (np. chropowatości) oraz czystości w kontekście mikrostrukturalnym. Odpowiednio przygotowana powierzchnia:

zwiększa powierzchnię kontaktu z powłoką (efekt „rozwinięcia powierzchni”),
poprawia zwilżalność (np. żywicą klejącą),
eliminuje warstwy pasywne lub tlenki, które mogą osłabiać wiązanie,
zapewnia stabilne warunki adhezji.

Przykład zastosowania:

W produktach takich jak włókniny Scotch-Brite™, mikrorysy wytwarzane na powierzchni metalu skutecznie rozwijają jego strukturę do skali mikrometrycznej, co — według danych technicznych producenta — może zwiększyć efektywną powierzchnię nawet o 40%. To znacząco wpływa na jakość adhezji powłok malarskich, klejów strukturalnych lub uszczelniaczy.

Z jakich zanieczyszczeń należy zazwyczaj oczyścić metal?

Zanieczyszczenia, które należy usunąć z metalu przed dalszą obróbką, dzielą się na:

Zanieczyszczenia organiczne: oleje, tłuszcze, smary, pozostałości po emulsjach chłodzących,
Zanieczyszczenia nieorganiczne: tlenki metali (rdza, zgorzelina), zendra walcownicza,
Zanieczyszczenia powłokowe: stare farby, lakiery, resztki klejów,
Zanieczyszczenia spawalnicze: przebarwienia, pozostałości topnika, odpryski.

Ich obecność może prowadzić do odspojeń, pęcherzy, osłabionej wytrzymałości spoin i niskiej odporności korozyjnej.

Jaka jest różnica między czyszczeniem powierzchni a jej przygotowaniem?

Czyszczenie powierzchni	Przygotowanie powierzchni
Polega na usunięciu widocznych i niewidocznych zanieczyszczeń z powierzchni (brudu, rdzy, farby, olejów)	Polega na nadaniu powierzchni odpowiednich właściwości adhezyjnych i topograficznych
Często stosuje się metody chemiczne (np. odtłuszczanie), fizyczne (np. szczotkowanie) lub strumieniowo-ścierne (piaskowanie, szkiełkowanie)	Stosuje się np. mikroszlifowanie, aktywację plazmową, trawienie chemiczne, włókniny ścierne
Celem jest oczyszczenie powierzchni do stanu technicznego	Celem jest umożliwienie trwałego i silnego połączenia z inną warstwą (np. klejem, farbą, spoiną)

Uwaga: Samo czyszczenie nie wystarcza do zapewnienia optymalnej przyczepności — konieczne jest połączenie obu etapów.

Dobierz materiały szlifierskie w zależności od procesu oraz narzędzia szlifierskiego

Narzędzia/Proces	Przebarwienia spawalnicze	Usuwanie powłok	Usuwanie uszczelniaczy/klejów
szlifierka kątowa	Dysk szczotkowy Scotch-Brite™ BD-ZB P80	Dysk szczotkowy Scotch-Brite™ BD-ZB P50	Dysk szczotkowy Scotch-Brite™ BD-ZB P80
mała szlifierka	Dysk szczotkowy Scotch-Brite™ Roloc™ RD-ZB P80	Dysk szczotkowy Scotch-Brite™ Roloc™ RD-ZB P50	Dysk szczotkowy Scotch-Brite™ Roloc™ RD-ZB P80
szlifierka prosta	Szczotka ścierna Scotch-Brite™ BB-ZS P80	Szczotka ścierna Scotch-Brite™ BB-ZS P50	Szczotka ścierna Scotch-Brite™ BB-ZS P80

Bibliografia i źródła: W artykule wykorzystano informacje pochodzące z materiałów informacyjnych producenta, w tym z oficjalnych kart technicznych oraz broszur produktowych dostępnych na stronie internetowej firmy 3M. Informacja prawna: 3M™ oraz Scotch-Brite™ są zastrzeżonymi znakami towarowymi firmy 3M.

Dyski szczotkowe kompozytowe 3M™ Scotch-Brite™ BB-ZB typu „Bristle”

Zawiera ceramiczne ziarno ścierne i elastyczne wąsy szczotki, co zapewnia agresywne cięcie i dopasowanie do konturów. Skutecznie usuwa powłoki, rdzę, farby i inne zanieczyszczenia, zwiększając bezpieczeństwo pracy.

Czytaj więcej

Dyski szczotkowe Roloc 3M™ Scotch-Brite™ RD-ZB typu „Bristle”

Dzięki mocowaniu Roloc™ umożliwia szybką wymianę dysków i wygodną pracę. Elastyczne wąsy i ceramiczne ziarno ścierne skutecznie usuwają rdzę i powłoki z różnych metali.

Czytaj więcej

Dyski szczotkowe na trzpieniu 3M™ Scotch-Brite™ BB-ZS typu „Bristle”

Posiada formowane, elastyczne wąsy i ceramiczne ziarno ścierne, co umożliwia skuteczne zrywanie i czyszczenie powierzchni. Nie zawiera drutu, co zapewnia większe bezpieczeństwo i lepsze dopasowanie do skomplikowanych kształtów.

Czytaj więcej