Vademecum spawania laserowego Innowacyjna alternatywa dla spawania TIG oraz MIG/MAG
ręczne spawarki laserowe MOST
Czytaj więcej:MAX-T Series - Chłodzone powietrzem / XTW Series - Chłodzone cieczą

Spawanie laserowe, czym jest oraz jak wydajnie i bezpiecznie pracować z laserami?

W poniższym artykule pomożemy odpowiedzieć na pytania dotyczące spawania laserowego, które w istocie sprowadzą się do wyjaśnienia 3 kluczowych obszarów, jakie należy rozpoznać wdrażając urządzenia laserowe w swojej firmie, tj. kwestie dotyczące samego lasera, jego doboru i możliwości, kwestie dotyczące środowiska pracy lasera i oceną ryzyka oraz kwestie związane ze świadomością operatorów oraz innych pracowników narażonych na ewentualny kontakt z wiązką lasera.

Czym jest proces spawania laserowego i dlaczego zyskuje popularność?

Spawania laserowe to nowoczesna metoda spawania zyskująca coraz większą popularność i zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Proces spawania laserowego otwiera nowe możliwości, nie tylko w zakresie wydajności (szybkości i czystości procesów oraz możliwości ich automatyzacji, czyli np. spawania laserowego robotem), efektywności (optymalizacji kosztów i procesów), ale również w zakresie materiałów, czyli spawania elementów różnego kształtu oraz grubości.

Jak działa spawanie laserowe?

Spawanie laserowe pozwala łączyć metale poprzez stopienie obszaru styku łączonych elementów przy pomocy skondensowanej wiązki światła o bardzo dużej gęstości, którą generuje LASER. LASER (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation), czyli wzmocnienie wiązki światła wymuszoną emisją promieniowania, daje bardzo wąską strefę stopienia, więc wszelkie odkształcenia nie wymagają późniejszej obróbki mechanicznej. Proces spawania laserowego wyróżnia wysoka elastyczność, duży stopień kontroli oraz możliwość przeprowadzania procesów spawalniczych w trudno dostępnych miejscach. Aspekty te czynią spawanie laserowe najszybszą technologią spawalniczą.

Jak dzielimy lasery i które z nich wykorzystujemy w spawalnictwie?

W zależności od mocy lasera, długości fali promieniowania i tym samym możliwości jego zastosowania, lasery zgodnie z normą PN-EN 60825-1:2014-11/A11:2021-12 dzielimy łącznie na 7 klas.

laser-klasa-1laser-klasa-1m

Klasa 1 i 1M: Lasery bezpieczne, w racjonalnych warunkach pracy, ze względu na dostatecznie słabą wiązkę. Zakres promieniowania mieści się w zakresie 302,5-4000nm. Lasery klasy 1M mogą być niebezpieczne podczas patrzenia w wiązkę za pomocą urządzeń powiększających.
laser-klasa-1c

Klasa 1C: Lasery te są używane w medycynie oraz w zabiegach kosmetycznych. Laser emituje wiązkę tylko wówczas, gdy urządzenie emitujące (apertura) ma kontakt z tkanką, np. skórą.
laser-klasa-2laser-klasa-2m

Klasa 2 i 2M: Lasery emitujące promieniowanie widzialne w przedziale długości fal 400-700nm. Laser ten jest całkowicie bezpieczny i nie wymaga ochrony oczu w postaci okularów bądź gogli ochronnych. Oczy są chronione w sposób naturalny przez instynktowne reakcje obronne w tym odruch mrugania.

Uwaga: Urządzenia laserowe klasy 1M i klasy 2M są szczególnymi przypadkami laserów np. lasery o dużej rozbieżności wiązki lub lasery skolimowane o dużej średnicy wiązki, dla których praca nie stanowi dużego zagrożenia pod warunkiem ich racjonalnego wykorzystania. Zagrożenie stanowi wpatrywanie się w wiązkę, oraz wpatrywanie się w wiązkę przez powiększające przyrządy optyczne np. lupy, lornetki, teleskopy.
laser-klasa-3r

Klasa 3R: Wytwarzają promieniowanie widzialne i niewidzialne w zakresie długości fal do 302,5-106 nm. Ryzyko urazu oczu jest niskie, jednak laser może być niebezpieczny w przypadku bezpośredniego patrzenia w wiązkę lub przez urządzenia powiększające. Nie ma ryzyka odniesienia obrażeń skóry.
laser-klasa-3b

Klasa 3B: Laser emituję promieniowanie widzialne lub niewidzialne. Bezpośrednie patrzenie na wiązki laserowe bądź ich obserwacja przez przyrządy optyczne jest zabroniona. Patrzenie na wiązkę jest dozwolone w momencie odbicia od powierzchni pod warunkiem, że odległość nie jest mniejsza niż 13 cm i czas patrzenia jest krótszy niż 10 sekund. Wymagane jest stosowanie okularów ochronnych bądź gogli. Lasery o mocy wyjściowej zbliżonej do górnej klasy 3B mogą również powodować oparzenia skóry.

Praca z tą klasą lasera jest możliwa wyłącznie po pozytywnym ukończeniu szkolenia BHP.
laser-klasa-4

Klasa 4: Lasery niebezpieczne. Ze względu na moc wiązki, mogą wytwarzać odbicia rozproszone, powodować uszkodzenie lub zwęglenie skóry, ryzyko utraty wzroku oraz stwarzają zagrożenie pożarowe. Podczas pracy z laserem klasy 4 należy zachować szczególną ostrożność, dlatego przed rozpoczęciem pracy z urządzeniem tej mocy zalecane jest przeprowadzenie szkoleń BHP oraz instruktażu obsługi urządzenia przez producenta lub dystrybutora.

Jakie lasery wykorzystuje się w przemyśle?

W przemyśle stosuje się lasery dużej mocy, czyli lasery należące do klasy 4. Poza podziałem na klasy, lasery można grupować również wg. Szeregu innych cech jak np. typ rezonatora, rodzaj pracy czy ośrodek wzmacniający wiązkę.

Najbardziej rozpowszechnionymi rodzajami laserów są lasery rubinowe, gazowe atomowe (He-Ne), molekularne (CO2), gazowe jonowe (argonowy), planarne (YAG) oraz lasery włóknowe. Poza nimi stosowane są również lasery półprzewodnikowe.

Jakie rodzaje laserów używa się przy spawaniu laserowym?

W spawalnictwie wykorzystywanych jest kilka rodzajów laserów:

  • Lasery światłowodowe,
  • Molekularne lasery CO2 o emisji ciągłej lub impulsowej,
  • Laser z czynnym elementem krystalicznym, generujący promieniowanie ciągłe lub impulsowe (Nd:YAG, Nd: szkło, Nd:YVO4)
  • Laser rubinowy, pozwalający osiągnąć większą moc, gdzie pompowanie optyczne odbywa się za pomocą lampy błyskowej,
  • Lasery półprzewodnikowe, pompowane elektrycznie, z emisją w szerokim zakresie spektralnym od zakresu widzialnego do podczerwieni.
Typ ośrodka wzmacniającego wiązkę Rodzaj Długość fali Emisja
Gaz CO2 10.6μm Ciągła lub impulsowa
Ciało stałe YAG (Granat itrowo-aluminiowy) 10.6μm Ciągła lub impulsowa
YVO4 (Ortowanadan itru) 10.6μm Impulsowa
Rubin 694,3nm Ciągła
Światłowód Światłowód Yb 980 - 1100nm Ciągła lub ultra krótkie impulsy Q-Switch
Półprzewodnikowe Dioda laserowa 1070nm Ciągła lub impulsowa

Jak spawanie laserowe odbywa się w praktyce?

Wiązka początkowa przechodząc poprzez różne ośrodki wzmacniające trafia z lasera do elementu spawanego i jest ogniskowana w obszarze spawania. Wiązka lasera padając na powierzchnię metalu topi go, łącząc spawane materiały, a w zależności od rodzaju metalu i stanu jego powierzchni może ulegać jego odbiciu.

Efektywność spawania laserowego zależy głównie od możliwości absorpcji energii wiązki laserowej przez powierzchnię spawanego elementu. Dlatego istotną czynnością przy spawaniu laserowym jest odpowiednie przygotowanie powierzchni przed spawaniem poprzez jej zmatowienie lub poczernienie, aby zminimalizować odbicia i zmaksymalizować pochłanianie energii przez elementy.

Przy spawaniu cienkich, poniżej 3mm grubości blach ze stali niskowęglowej, nie ma potrzeby osłaniać jeziorka spawalniczego przed utlenianiem, gdyż proces nagrzewania materiału i jego chłodzenia odbywa się na tyle szybko, że metal nie zdąży się utlenić. Natomiast w przypadku spawania materiałów bardziej reaktywnych konieczne jest zastosowanie osłony gazowej jeziorka jak i grani złącza gazem obojętnym.

Spawanie laserowe może odbywać się z dodatkiem lub bez dodatku spoiwa, co może wpływać nie tylko na ekonomikę prac spawalniczych, ale również wydajność spawania.

Korzyści ze stosowania laserów w przemyśle

Innowacyjność jaką niesie spawanie laserowe, pozwala na łączenie niemalże wszystkich metali i ich stopów. Zastosowanie spawania laserowego jest możliwe w szerokiej gamie materiałów takich jak stale konstrukcyjne, stale stopowe/niskostopowe, duplex, metale aktywne chemicznie, metale trudnotopliwe, aluminium, tytan, nikiel, stale węglowe oraz magnez.

Szczególne korzyści uzyskuje się spawając cienkie elementy lub blachy wykonane z aluminium lub metali stopowych posługując się ręcznym spawaniem laserowym.

Spawanie laserowe cechuję się wieloma korzystnymi zaletami takimi jak:

1

Niska emisja ciepła na stanowisku

2

Wysoka moc cieplna dostarczona punktowo, bez przegrzewania spoin

3

Szybkość schładzania spoiny

4

Wysoka dokładność i prędkość spawania

5

Znikome odkształcenia elementów łączonych

6

Wysoka czystość procesu

7

Możliwość oraz łatwość automatyzacji

8

Zdolność łączenia materiałów trudnospawalnych

9

Łatwość spawania niewymagająca nadzwyczajnych kwalifikacji

10

Duża powtarzalność gwarantująca wysoką jakość i estetykę elementów

Sprawdź, jakie korzyści może przynieść w Twoim zakładzie!

Przejdź do formularza

Jakie są wymogi bezpieczeństwa dla pracy z laserami oraz stanowisk spawania laserowego?

Spawalnictwo jest obszarem procesów przemysłowych, w których ryzyko uszczerbku na zdrowiu, ze względu na wysoką ekspozycję na czynniki szkodliwe, jest bardzo wysokie.

Czy spawanie laserowe jest bardziej bezpieczne niż tradycyjne?

Tradycyjne metody spawalnicze, ze względu na łuk spawalniczy, dymy spawalnicze, gorące odpryski oraz ryzyko porażenia prądem są czynnikami szkodliwymi i charakteryzują się wysokim ryzykiem, które należy minimalizować stosując odpowiednie środki ochrony indywidualnej oraz filtrowentylację stanowiska pracy, a w przypadku osób trzecich należy stosować środki ochrony wzroku, takie jak kurtyny lub ekrany spawalnicze, aby chronić przed przypadkowym naświetleniem oczu łukiem spawalniczym oraz zminimalizować ryzyko poparzenia gorącymi odpryskami.

Nowoczesne spawanie laserowe zmienia tą charakterystykę zagrożeń!

Każdy stosowany na stanowisku spawalniczym laser musi być odpowiednio oznakowany i mieć przypisaną klasę, która wiąże się z koniecznością stosowania odpowiednich środków ochrony indywidualnej oraz ochrony grupowej.

Ze względu na stosowanie w spawaniu laserów klasy 4, prawidłowo i bezpiecznie zorganizowane stanowisko laserowe wymaga szczegółowej oceny wszystkich zagrożeń wynikających z jego funkcjonowania!

Co powinna zawierać ocena ryzyka?

1

Określenie zagrożeń jakie niesie laser dla operatora.

Spawanie laserowe emituje promieniowanie optyczne w szerokim spektrum od promieni UV (pasmo poniżej 350nm) do promieni IR (pasmo powyżej 1000nm). Przede wszystkim należy minimalizować ryzyko uszkodzenia wzroku, ryzyko oparzeń, ale także ryzyko uszkodzenia dróg oddechowych od dymów spawalniczych, szczególnie przy spawaniu aluminium i jego stopów oraz ewentualne ryzyko uszkodzenia słuchu.

2

Określenie zagrożeń dla otoczenia zarówno na stanowisku spawania jak i poza nim.

Przede wszystkim ryzyko uszkodzenia wzroku operatora oraz osób trzecich ze względu na odbicie wiązki lasera. Należy odpowiednio oznaczyć oraz zabezpieczyć pomieszczenie zarówno przed wtargnięciem osób niepowołanych jak i przed wydostaniem się wiązki odbitej na zewnątrz pomieszczenia.

3

Poziom wyszkolenia operatora oraz osób w otoczeniu stanowiska spawalniczego

Podstawowym środkiem ochrony indywidualnej to szkolenia oraz świadomość sytuacyjna pracowników. Należy zadbać o właściwy system szkolenia nie tylko operatorów ale również osób mogących przebywać w pobliżu pracy lasera.

Tabela: Zestawienie patologicznych efektów nadmiernej ekspozycji oka na promieniowanie laserowe

Zakres długości fal Efekt działania promieniowania laserowego
Ultrafiolet C 100-280nm Zapalne uszkodzenie rogówki
Ultrafiolet B 280-315nm
Ultrafiolet A 315-400nm Katarakta fotochemiczna, fotochemiczne i termiczne uszkodzenia siatkówki.
Widzialny 400-780nm
Podczerwień A 780-1400nm Katarakta, oparzenie siatkówki
Podczerwień B 1400-3000nm Katarakta, przymglenie rogówki, oparzenie rogówki
Podczerwień C 3000nm - 1mm Wyłącznie oparzenie rogówki

Źródło: Charakterystyki spektroskopowe i odpornościowe przeciwlaserowych filtrów ochronnych: Zygmunt Mierczyk, Mirosław Kwaśny, Jadwiga Mierczyk, Jan Kubicki

Tabela: Podstawowe wymagania i zalecenia dla użytkowników urządzeń laserowych

Wymagania i zalecenia Klasa lasera
Klasa 1 Klasa 1M Klasa 2 Klasa 2M Klasa 3R Klasa 3B Klasa 4
Mianowanie inspektora do spraw bezpieczeństwa laserowego +1) + +
Zastosowanie łącznika zdalnej blokady + +
Uruchamianie kluczem + +
Zastosowanie ogranicznika lub tłumika wiązki laserowej + +
Urządzenie sygnalizujące emisję promieniowania +1) + +
Zastosowanie znaków ostrzegawczych + +
Osłonięcie wiązek laserowych + + +
Unikanie odbić zwierciadlanych + + +
Zastosowanie środków ochrony oczu +2) +2)
Zastosowanie odzieży ochronnej +3) +3)
Szkolenie pracowników w zakresie bezpiecznej pracy z laserami + + +

Źródło: CIOP.pl

1) Wymagane tylko podczas emisji promieniowania spoza zakresu widzialnego

2) Wymagane jeśli w obszarze oddziaływania promieniowania laserowego przekroczone są wartości MDE*

3) Wymagane jeśli promieniowanie laserowe stwarza potencjalne zagrożenie

*Wartości maksymalnych dopuszczalnych ekspozycji (MDE) na promieniowanie optyczne zostały określone w części D załącznika 2. „Wykaz wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy” do Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Jak zapewnić bezpieczeństwo operatora i osób trzecich podczas spawania laserowego?

Charakterystyka ryzyka dla spawania laserowego wymusza na pracodawcy zastosowanie szeregu środków ochrony indywidualnej, zbiorowej oraz szkoleń BHP. Nie odbiega to jednak znacząco od wymogów BHP na tradycyjnym stanowisku spawalniczym.

Jaki sprzęt ochrony indywidualnej powinien posiadać spawacz / operator lasera?

Zabezpieczenie przed wiązką lasera nie należy bagatelizować. W/w tabela efektów wpływu nadmiernej ekspozycji oka na promieniowania lasera nie oznacza, że narażone na uszkodzenia są wyłącznie oczy spawacza. W zależności od długości ekspozycji na wiązkę lasera, może również dojść do uszkodzenia tkanki skóry, a nawet poważnych poparzeń. Warto do ochrony indywidualnej podejść kompleksowo.

Ochrona oczu podczas spawania laserowego

Aby zapewnić odpowiednią ochronę wzroku operatora wymagane jest zapewnienie okularów lub gogli ochronnych, których szkła posiadają selektywne filtry tłumiące.

Zgodnie z normą, przeciwlaserowe okulary ochronne powinna stosować każda osoba pracująca z laserem klasy 1M, 3R, 3B i 4 (PN-EN 207:2017-07) lub przebywająca w jego otoczeniu.

Uwaga: Ze względu na możliwość narażenia na wiązkę odbitą, zalecamy stosować pełną ochronę oczu i twarzy w postaci przyłbic spawalniczych z odpowiednimi filtrami, aby uniemożliwić uszkodzenie wzroku przez dostanie się wiązki lasera do oka, przez obszar niechroniony filtrem.

Dokonując wyboru filtrów chroniących przed promieniowaniem laserowym, należy uwzględnić następujące elementy:

1

Typ lasera (D — lasery o pracy ciągłej, I — lasery impulsowe, R — lasery z modulacją dobroci, M — lasery z synchronizacją modów)

2

Zakres długości fali pracy lasera

3

Maksymalną moc lub gęstość energii promieniowania laserowego

Jak dobrać właściwe szkła ochronne do lasera?

Dobre okulary do lasera, gogle do lasera czy cała przyłbica spawalnicza do spawania laserowego powinny posiadać oznaczenia, do jakich zakresów promieniowania, jakich typów laserów oraz jaki stopień ochrony gwarantują.

oznaczenie okulary do lasera

Aby dobrać właściwe najlepiej posłużyć się tabelą doboru filtrów, uwzględniającą parametry lasera.

Sprawdź maksymalną gęstość wiązki lasera (mocy/energię lasera), aby określić niezbędny stopień ochrony LB dla filtra, następnie wybierz okulary lub gogle, z odpowiednią klasą ochrony dla wskazanego zakresu promieniowania lasera.

Zakres Typ LB1 LB2 LB3 LB4 LB5 LB6 LB7 LB8 LB9 LB10
180-315nm D 0,01 0,1 1 10 10^2 10^3 10^4 10^5 10^6 10^7
I,R 3x10^2 3x10^3 3x10^4 3x10^5 3x10^6 3x10^7 3x10^8 3x10^9 3x10^10 3x10^11
M 3x10^11 3x10^12 3x10^13 3x10^14 3x10^15 3x10^16 3x10^17 3x10^18 3x10^19 3x10^20
315-1400nm D 10^2 10^3 10^4 10^5 10^6 10^7 10^8 10^9 10^10 10^11
I,R 0,05 0,5 5 50 5x10^2 5x10^3 5x10^4 5x10^6 5x10^7
M 1,5x10^-3 1,5x10^-2 0,15 1,5 15 1,5x10^2 1,5x10^3 1,5x10^4 1,5x10^5 1,5x10^6
1400nm-1μm D 10^4 10^5 10^6 10^7 10^8 10^9 10^10 10^11 10^12 10^13
I,R 10^3 10^4 10^5 10^6 10^7 10^8 10^9 10^10 10^11 10^12
M 10^12 10^13 10^14 10^15 10^16 10^17 10^18 10^19 10^20 10^21

Objaśnienia: D - praca ciągła (W/m2); I - laser impulsowy (J/m2); R - laser impulsowy dużej mocy (J/m2); M - laser modowy (W/m2)

Sprawdź, Laserowe okulary ochronne T5S3 (Zestaw z futerałem i ściereczką)

Przejdź do E-sklepu

Ochrona twarzy podczas spawania laserem

Nie można zapominać, że podczas spawania laserem klasy 4 narażone na uszkodzenia są nie tylko oczy operatora / spawacza, ale również skóra, w tym skóra twarzy. Bezpośrednia ekspozycja, często niewidocznej „gołym okiem” wiązki lasera, może zwęglić tkankę skóry. W celu zmniejszania ryzyka należy wykorzystywać maski spawalnicze i przyłbice spawalnicze z właściwie dobranym filtrem.

Sprawdź, Przyłbica do spawania laserowego MOST PYXAR Laser

Przejdź do E-sklepu

Ochrona rąk i dłoni podczas spawania laserem

Zapewnienie odpowiedniej odzieży i akcesoriów ochronnych z niepalnych i elastycznych materiałów pozwalających swobodnie i komfortowo operować spawaczowi przy spawarce laserowej. Spawacz musi być wyposażony w certyfikowane rękawice ze specjalnym oznaczeniem.

Rękawice spawalnicze, zgodnie z normą EN 388 muszą chronić użytkownika przed czynnikami mechanicznymi, ale również chronić ręce i nadgarstki przed rozpryskami ciekłego metalu, oparzeniem oraz promieniowaniem UV zgodnie z normą EN 407. Norma wprowadza podział rękawic ze względu na właściwości ochronne i ich manualność.

Rękawice do spawania laserowego najlepiej dobrać względem mocy lasera i spawanych elementów.

  • Rękawice spawalnicze Typu A (MIG/MAG i MMA). Rękawice tego typu są grubsze i dostosowane są do ochrony termicznej i mechanicznej, aczkolwiek są mniej wygodne w operowaniu.
  • Rękawice spawalnicze Typu B (TIG). Rękawice o dużej wygodzie, łatwym i precyzyjnym chwycie, cieńsze, ale zapewniające podstawową ochronę mechaniczną, termiczną i UV.

Sprawdź, Rękawice spawalnicze MOST MARS (Typ A)

Przejdź do E-sklepu

Sprawdź, Rękawice spawalnicze Super TIG MOST (Typ B)

Przejdź do E-sklepu

Ochrona układu oddechowego

Podczas spawania laserowego, szczególnie podczas spawania aluminium i jego stopów, mogą powstawać szkodliwe dla zdrowia dymy spawalnicze. Podstawą jest prawidłowa filtrowentylacja stanowiska spawalniczego, ewentualnie półmaski z filtrami wymiennymi lub pochłaniaczami gazów typu A2. Jednak najkorzystniejszą alternatywą będzie połączyć ochronę wzroku i twarzy z ochroną dróg oddechowych i zastosować przyłbicę spawalniczą z odpowiednim filtrem oraz z wymuszonym przepływem powietrza.

Sprawdź, Przyłbica spawalanicza MOST WELD RAPTOR AIR techno blue z systemem wymuszonego przepływu powietrza MOST R-FLOW

Przejdź do E-sklepu

Ochrona słuchu

W zależności od urządzenia i jego głośności pracy, może wystąpić ryzyko uszkodzenia słuchu. Zaleca się, jeśli takie ryzyko występuje, aby stosować zatyczki do uszu, nauszniki pasywne lub nauszniki aktywne dla zwiększenia świadomości sytuacyjnej pracowników. Trwałe uszkodzenie komórek nerwowych poprzez hałas może być nieodwracalne w skutkach.

Sprawdź, Elektroniczne wkładki przeciwhałasowe 3M™ PELTOR™ EEP-100 EU

Przejdź do E-sklepu

Dodatkowa odzież ochronna

Pomimo, że spawacze nie są narażeni na odpryski spawalnicze, gdyż spawanie laserowe jest procesem bardziej czystym, niż tradycyjne spawanie, warto zabezpieczyć operatorów w dodatkową odzież ochronną taką jak lekkie, niepalne ubranie spawalnicze, czyli w kurtkę spawalniczą i spodnie spawalnicze, a także bezpieczne obuwie spawalnicze z noskami.

Sprawdź, Ubranie trudnopalne MOST UNAL-3

Przejdź do E-sklepu

Sprawdź, Ubranie trudnopalne MOST QUENCH

Przejdź do E-sklepu

Jak prawidłowo zabezpieczyć stanowisko spawalnicze?

Poza ochroną indywidualną należy również dołożyć wszelkich starań, aby odpowiednio zabezpieczyć otoczenie wokół stanowiska spawania laserowego i pomieszczenia w którym odbywa się takie spawanie.

Ze względu na ryzyko odbicia wiązki lasera, pracodawca musi mieć na uwadze również bezpieczeństwo osób trzecich. Emisja promieniowania optycznego, zarówno nadfioletowego (UV), widzialnego (VIS) jak i podczerwieni (IR), stwarza ryzyko dla pracowników nie tylko w pomieszczeniu lasera ale również poza nim. Prawidłowa identyfikacja zagrożeń powinna być punktem wyjścia przy nowo tworzonych stanowiskach spawania laserowego.

O ile laserowe urządzenia spawalnicze mogą mieć jasno zadeklarowane ryzyka, zapisane w instrukcji BHP do urządzenia, to każde stanowisko spawalnicze, każde pomieszczenie może się różnić, ze względu na ilość przeszkleń, kubaturę, stan posadzki, sposób wykończenia ścian, wejść i wyjść z pomieszczenia.

Dlatego każde stanowisko i pomieszczenie powinno być poddane audytowi bezpieczeństwa w celu określenia ryzyka oraz zasad zachowania bezpieczeństwa.

Podstawowe zasady bezpieczeństwa dla stanowisk i pomieszczeń spawania laserowego

1

Pomieszczenie oraz stanowisko powinno być wyraźnie wydzielone, oznakowane znakami bezpieczeństwa oraz posiadać sygnalizację trwające procesu spawania laserowego informującego o potencjalnym zagrożeniu.

2

Stanowisko pracy wyposażone w instrukcje bezpiecznego użytkowania urządzenia laserowego, oraz instrukcję BHP.

3

Spawanie laserowe może przeprowadzać wyłącznie przeszkolony operator.

4

Uruchomienie spawarki laserowej powinno być zabezpieczone kluczem lub innym mechanizmem autoryzacji dostępu.

5

Pomieszczenie powinno być wykończone w sposób minimalizujący możliwość odbicia wiązki lasera, np. matowe farby, matowa glazura, czy posadzka betonowa oraz minimalizujące ryzyko powstania pożaru.

6

Pomieszczenie powinno być wyposażone w gaśnicę lub system informowania o pożarze.

7

Pomieszczenie powinno być odpowiednio wentylowane czyli wyposażone w wydajny i bezpieczny system filtrowentylacji.

8

Pomieszczenie powinno uniemożliwiać wydostanie się wiązki lasera poza nie. Wszystkie przeszklenia powinny być zabezpieczone kurtynami lub ekranami spawalniczymi.

9

Wejścia i wyjścia również powinny uniemożliwiać przypadkowe wydostanie się odbitej wiązki lasera na zewnątrz pomieszczenia.

10

Wejścia powinny uniemożliwiać dostanie się do pomieszczenia osób niepowołanych.

11

Cykliczne szkolenia pracowników oraz zwiększanie świadomości i odpowiedzialności o bezpieczeństwie indywidualnym i zbiorowym.

12

Należy rozważyć potrzebę powołania inspektora ds. bezpieczeństwa laserowego, który dokona audytu bezpieczeństwa stanowiska spawania laserowego, określi zasady BHP oraz będzie nadzorował ich przestrzeganie.

Q&A

W tej sekcji postaramy się udzielić dodatkowych odpowiedzi na najczęściej pojawiąjące się pytania z tematyki spawania laserowego.

Czy spawanie laserowe wymaga specjalnych uprawnień?

Poza standardowymi uprawnieniami spawalniczymi dla wybranych metod spawalniczych, niezbędne jest odbycie szkoleń z obsługi urządzenia oraz szkoleń BHP dotyczących stanowiska spawania laserowego. Nie ma w chwili obecnej innych niezbędnych uprawnień lub certyfikatów uprawniających do spawania laserem.

Jakie przyłbice ochronne sprawdzają się najlepiej?

Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, gdyż przyłbica ochronna powinna posiadać odpowiednie filtry, zapewniające ochronę stosowną do mocy i zakresu emisji spawarki laserowej. Natomiast to co kluczowe jest dla przyłbicy spawalniczej to to, że chroni spawacza przed wiązką odbitą.

Gdzie można nauczyć się spawać laserowo?

Spawanie laserowe to niszowa specjalność, jednak można znaleźć szkoły spawalnicze, które mają już w ofercie szkolenia ze spawania laserowego. Warto jednak najpierw zrobić podstawowe uprawnienia spawalnicze, aby lepiej zrozumieć proces łączenia metali za pomocą ciepła.

Czy spawanie laserowe jest bezpieczne?

Tak, jeśli podejdziemy do tego w sposób rozsądny, tj. zastosujemy właściwe środki ochrony indywidualnej oraz zastosujemy się do zasad BHP na stanowisku pracy.

Skontaktuj się z najbliższym oddziałem.

KONTAKT DO NAJBLIŻSZEGO ODDZIAŁU

Skontaktuj się z nami, jeśli chcesz otrzymać ofertę lub dowiedzieć się więcej o spawarkach laserowych MOST XTW-15000.

Wyślij nam wizytówkę:

Copyright 2022: RYWAL-RHC