Stale odporne na korozję stosowane sa ze względu na wysokie własności wytrzymałościowo-plastyczne i atrakcyjny – dekoracyjny – wygląd. Odporność na korozję tych stali jest tak wysoka, że w większości przypadków nie jest wymagane stosowanie ochronnych powłok malarskich. Stale odporne na korozję powinny zawierać min. 11% chromu, który jest podstawowym czynnikiem zapewniającym tą odporność. Odporność tych stali na korozję jest zależna głównie od zdolności tworzenia na ich powierzchni cieńkiej, przezroczystej, bardzo trwałej warstwy tlenków chromu. Jeżeli warstwa ta ulegnie uszkodzeniu (np. przy obróbce wirowej), szybko zostanie odtworzona w wyniku reakcji z tlenem. Również zanieczyszczenia drobinami ze stali niestopowych mogą być powodem powstawania ognisk korozji. Główną przyczyną uszkodzeń antykorozyjnej warstwy tlenków jest działanie wysokiej temperatury w czasie obróbki plastycznej i prac spawalniczych. Warstwa tlenków wysokotemperaturowych, powstała w wyniku działania powyżej 500°C (o kolorze szaroniebieskim), nie zapewnia stali odporności korozyjnej. W wyniku działania temperatury, na granicach ziaren tworzą się (w warstwie powierzchniowej) węgliki zawierające do 80% chromu. Powoduje to lokalnie obniżenie zawartości chromu poniżej wymaganej wartości 11% Cr co powoduje utratę własności antykorozyjnych. Doprowadzić to może do powstawania ognisk korozji głównie międzykrystalicznej. Korozja międzykrystaliczna jest jedną z najgroźniejszych typów korozji, gdyż spowodować może, bez widocznych objawów zewnętrznych, całkowite zniszczenie konstrukcji.
PRACE WYKOŃCZENIOWE PO SPAWANIU
Po zakończeniu prac związanych z produkcją spawanych konstrukcji ze stali nierdzewnych wymagane jest przeprowadzenie szeregu operacji, celem których jest odtworzenie warstwy tlenków chromu stanowiących ochronę antykorozyjną.
Operacje wykończeniowe to:
- czyszczenie,
- trawienie,
- pasywacja,
- neutralizacja odpadów produkcyjnych.
CZYSZCZENIE
Czyszczenie ma na celu usunięcie zanieczyszczeń z powierzchni przeznaczonych do dalszej obróbki wykończającej i przygotowanie do dalszych prac. Konstrukcje ze stali nierdzewnej można czyścić mechanicznie lub chemicznie.
Metody mechaniczne (szczotki wirujące, obróbka strumieniowo-ścierna) nie zapewniają dokładnego i całkowitego usunięcia zanieczyszczeń i dlatego nie mogą być brane pod uwagę przy produkcji odpowiedzialnych konstrukcji. Do chemicznego czyszczenia stali nierdzewnych oferowane są preparaty z tab. 1.
TRAWIENIE
Trawienie stali nierdzewnych jest jedną z najczęściej stosowanych metod usuwania tlenków wysokotemperaturowych i zanieczyszczeń. Do trawienia stosuje się materiały produkowane głównie na bazie kwasu azotowego (HNO3) i fluorowodorowego (HF), mieszanych w różnych proporcjach.
Trawienie można wykonywać w kąpielach (zanurzeniowo), przy przedmiotach o małych gabarytach, lub miejscowo (w miejscach występowania tlenków wysokotemperaturowych) pędzlem, lub za pomocą natrysku.
Do trawienia oferowane są poszczególne preparaty wymienione w Tab. 1.
W zależności od składu chemicznego trawionej stali i temperatury należy stosować czasy podane przez producenta. Po zakończeniu trawienia (niezależnie od zastosowanej metody) środek trawiący należy usunąć i zneutralizować.
PASYWACJA
Pasywacja polega na sztucznym (wymuszonym) wytworzeniu na powierzchni metalu warstwy tlenków bogatych w chrom. Jeżeli w wyniku prac produkcyjnych zostanie zniszczona warstwa tlenków chromu, a dostęp tlenu z atmosfery jest utrudniony, należy bezwzględnie przeprowadzić pasywację. Produkowane są również preparaty, które w trakcie jednej operacji trawią (usuwają tlenki wysokotemperaturowe) i pasywują powierzchnie metalu.
W ofercie znajdują się środki pasywujące wyszczególnione w Tab. 1.
Po pasywacji obowiązują takie same zasady neutralizacji preparatów, jak przy trawieniu.
NEUTRALIZACJA
Po zakończeniu operacji trawienia (pasywacji) zastosowane preparaty chemiczne należy usunąć z obrabianych powierzchni, a usunięte preparaty przed odprowadzeniem do sieci kanalizacyjnej zneutralizować.
W tym celu należy, płyny które powstały po neutralizacji i płukaniu konstrukcji zebrać do odpowiednich zbiorników, w których nastąpi sprawdzenie i całkowita neutralizacja popłuczyn (do poziomu 6,5÷9,0 pH).
Na dnie zbiornika osiadają wodorotlenki i sole metali ciężkich (chrom, żelazo, nikiel itp.). Ciecz nadosadowa po osiągnięciu dopuszczalnego stężenia pH może być odprowadzona do sieci kanalizacyjnej. Osady wodorotlenków i soli metali ciężkich można przekazać do utylizacji wyspecjalizowanym zakładom.
Technika nanoszenia preparatów neutralizujących jest podobna jak przy trawieniu i pasywacji. W ofercie neutralizatorów znajdują się preparaty przedstawione w Tab. 1.
UWAGA!
Należy zwracać szczególną uwagę na dokładne zneutralizowanie preparatów chemicznych przed odprowadzeniem ich do kanalizacji komunalnej, gdyż nieprzestrzeganie tego zalecenia grozi poważnymi konsekwencjami finansowo – karnymi i może doprowadzić do degradacji biologicznej oczyszczalni ścieków.
| Proces | Środek | Metoda nakładania | ||
| ręczna | natryskowa | zanurzeniowa | ||
| Odtłuszczanie | ACLEAN 400 | X | X | X |
| Usuwanie rdzawych plam | ACLEAN 118 | X | X | X |
| ANTOX 75E | X | X | X | |
| ANTOX 76E | X | X | X | |
| Trawienie | ANTOX ALU-CLEANER | X | ||
| MOST BLUE | X | |||
| ANTOX 71E PLUS | X | |||
| ANTOX 71E EXTRA | X | |||
| ANTOX 2001T | X | |||
| ANTOX 73E SG | X | |||
| ANTOX 73E EXTRA | X | |||
| ANTOX 80E | X | |||
| Pasywacja | ANTOX 76E | X | X | X |
| ANTOX 90E | X | X | ||
| Neutralizacja (tylko past trawiących z metody ręcznej) |
MOST NEUTRALIZATOR | X | ||
| ANTOX NP | X | |||
Tabela 1
Most BLUE – pasta trawiąca do stali wysokostopowych
Pasta MOST BLUE przeznaczona jest do trawienia stali wysokostopowych (głównie nierdzewnych i kwasoodpornych), oraz niklu i jego stopów, w celu usunięcia z ich powierzchni zanieczyszczeń i tlenków wysokotemperaturowych, które powstają w czasie spawania i obróbki plastycznej na gorąco.
Tlenki wysokotemperaturowe (o kolorze niebieskoszarym) powstają na powierzchni elementów w wyniku działania temperatury powyżej 500÷800°C (w zależności od gatunku stali) i niszczą odporność korozyjną stali wysokostopowych, niklu i jego stopów. Usunięcie tych tlenków z powierzchni stali jest pierwszym etapem do odtworzenia pasywnej warstwy i przywrócenia odporności korozyjnej.
UWAGA!
Preparat MOST BLUE zawiera 6% kwasu fluorowodorowego (HF) i 20% kwasu azotowego (HNO3) – jest toksyczny i żrący.
Sposób użycia
Przed przystąpieniem do trawienia należy zapoznać się dokładnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa, a dotyczącymi stosowania materiałów o dużej agresywności chemicznej, jakim jest MOST BLUE.
Przed przystąpieniem do trawienia preparat należy dokładnie wymieszać, używając do tego celu mieszadeł drewnianych lub z tworzyw sztucznych. Zabronione jest stosowanie mieszadeł ze stali węglowych.
Powierzchnie przeznaczone do trawienia muszą być dokładnie odtłuszczone (np. za pomocą CLEAN 400), gdyż w przeciwnym wypadku nie zostanie odtworzona antykorozyjna warstwa pasywna.
Preparat nanosi się na trawiony przedmiot (obszar) za pomocą specjalnych pędzli. Przy trawieniu tylko strefy przyspoinowej należy pokryć preparatem pas o szerokości 4÷6cm (spoina i strefa wpływu ciepła), lub miejsca na którym występują niebiesko-szare przebarwienia tlenkowe.
Zalecany czas trawienia w zależności od temperatury otoczenia:
- stale wysokostopowe – 10÷60 min
- nikiel i stopy niklu – 5÷20 min
- stop miedziowo-niklowy – 5÷20 min
W czasie trawienia preparat MOST BLUE nie może być wystawiony na działanie temperatury powyżej 40°C i promieni słonecznych, gdyż doprowadzić to może do zestalenia się pasty MOST BLUE i trudności z jej neutralizacją i usunięciem. Preparatu nie można stosować w temperaturach poniżej 0°C.
Wydajność: 1kg preparatu MOST BLUE może pokryć 50÷80mb spoiny pasem o szerokości 4÷6cm lub 2,5÷4,0m2.
Po zakończeniu trawienia preparat MOST BLUE należy zneutralizować pastą MOST NEUTRALIZATOR i dokładnie spłukać wodą pod wysokim ciśnieniem z dodatkowym czyszczeniem szczotkami z włosia naturalnego lub sztucznego.
Płukanie należy prowadzić z takim zabezpieczeniem, aby nie było możliwe odprowadzenie popłuczyn do sieci kanalizacyjnej przed sprawdzeniem czy nastąpiła całkowita ich neutralizacja.
Zasady bezpieczeństwa
Preparat MOST BLUE należy przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach w dobrze przewietrzonych pomieszczeniach.
Pracownicy powinni być wyposażeni w specjalne szczelne kombinezony z materiału kwasoodpornego (z kapturem), rękawice i okulary ochronne. Przy stosowaniu preparatu MOST BLUE obowiązują przepisy i zasady przewidziane przy stosowaniu toksycznych i żrących materiałów.
MOST NEUTRALIZATOR jest preparatem do neutralizacji preparatów trawiących (np. MOST BLUE) zawierających toksyczne i żrące składniki: kwas azotowy (HNO3) 20% i kwas fluorowodorowy (HF) 6%, stosowany do trawienia stali wysokostopowych (głównie nierdzewnych i kwasoodpornych).
UWAGA!
Preparat MOST NEUTRALIZATOR jest łagodnie alkaliczny i nie wymaga specjalnego przestrzegania środków ostrożności.
Sposób użycia
Preparat MOST NEUTRALIZATOR po dokładnym wymieszaniu nanieść na te fragmenty przedmiotu, które są pokryte pasta trawiącą MOST BLUE (pasta na pastę).
Dla uzyskania pewnego i pełnego efektu neutralizacji należy użyć takie same ilości past: trawiącej i neutralizującej. Po naniesieniu pasty neutralizującej następuje reakcja zobojętnienia preparatu trawiącego.
Proces neutralizacji jest zakończony, gdy na naniesionych preparatach nie tworzą się już pęcherze.
Uzyskane w wyniku reakcji związki chemiczne spłukujemy wodą (pod wysokim ciśnieniem), która musi być zebrana do odpowiednich szczelnych zbiorników. Uzyskana w wyniku reakcji i spłukiwania ciecz składa się z dwóch frakcji:
- płynnej – nadosoadowej, która po sprawdzeniu poziomu pH i ustaleniu jego wartości do poziomu 6,5÷9,0 (przez ewentualną dodatkową neutralizację) może być odprowadzona do sieci kanalizacyjnej.
- osadowej (sole i wodorotlenki metali ciężkich – chrom, żelazo, nikiel itp.), chemicznie nieobojętnych, o dużym stopniu nawodnienia.
Osady te należy odstawić do wyspecjalizowanych zakładów w celu ich utylizacji.
Niedozwolone jest usuwanie osadów na wysypiska komunalne.
ACLEAN 400 ZMYWACZ ODTŁUSZCAJĄCY
ACLEAN 400 to uniwersalny środek odtłuszczający zawierające składniki zapobiegające korozji.
W czasie eksploatacji lub prac produkcyjnych powierzchnie metalowe ulegają różnego rodzaju zanieczyszczeniom, głównie tłuszczami i smarami. Dla usunięcia tych zanieczyszczeń z powierzchni elementów przed oddaniem ich do eksploatacji, lub w czasie prac produkcyjnych i remontowych (jako czyszczenie międzyoperacyjne) stosuje się preparat ACLEAN 400. Przy pracach remontowych ACLEAN 400 stosuje się do oczyszczania elementów maszyn ze smarów i olejów, po ich wymontowaniu z urządzenia.
Przy obróbce elementów ze stali wysokostopowych (po spawaniu) ACLEAN 400 stosowany jest jako preparat przygotowujący element do dalszych operacji uszlachetniania powierzchni (to znaczy trawienia i pasywacji).
Zmywacz uniwersalny ACLEAN 400 można stosować do zmywania ręcznego, natryskowo (aerozol), strumieniem roztworu ACLEAN 400 pod wysokim ciśnieniem lub metodą zanurzeniową. Dla uzyskania pełnego i całkowitego oczyszczenia powierzchni, przedmiot powinien być poddany kilkuminutowemu działaniu ACLEAN 400, a następnie osuszony przez wytarcie.
Dokładne oczyszczanie powierzchni elementów ze stali wysokostopowych jest operacją niezbędną, bez przeprowadzenia której dalsze operacje będą nieefektywne (trawienie, pasywacja), gdyż zanieczyszczenia blokować będą dostęp preparatów trawiących i pasywujących do obrabianych powierzchni.
UWAGA!
Zużyty preparat ACLEAN 400 może zawierać pewne ilości olejów. Przed odprowadzeniem zużytego preparatu do sieci kanalizacyjnej, oleje należy usunąć kierując się wytycznymi Inspektoratu Ochrony Środowiska, gdyż w zależności od rodzaju oleju należy stosować różne metody jego neutralizacji.
ACLEAN 118 – zmywacz o odczynie lekko kwaśnym stosowany jest do czyszczenia elementów ze stali niestopowych i wysokostopowych (np. przed trawieniem), a także do usuwania rdzawych przebarwień na elementach stalowych w czasie prac produkcyjnych jako czyszczenie międzyoperacyjne i przy remontach maszyn i urządzeń dla usunięcia olejów i smarów. Może być stosowany do czyszczenia rozjazdów i zwrotnic kolejowych. Nie zawiera kwasów mineralnych i może być stosowany do czyszczenia przedmiotów ze stopów aluminium (np. felgi samochodowe).
Wydajność – 1 kg preparatu wystarczy na 10m2 powierzchni.
UWAGA!
Zużyty preparat ACLEAN 118 może zawierać pewne ilości olejów. Przed odprowadzeniem popłuczyn do sieci kanalizacyjnej oleje należy usunąć zgodnie z zaleceniami Inspekcji Ochrony Środowiska.
Chcesz otrzymywać informację o nowych artykułach? Zostaw nam swój e-mail.
Czy artykuł był dla Ciebie przydatny?
